Nedavno je završena druga faza radova u okviru restauracije Spomen kuće narodnog heroja Janka Čmelika. Kuća je vraćena u funkciju tako što je prošle godine kompletno zamenjen krov, promenjena unutrašnjost i spoljašnjost sa prozorima, vratima i dvorištem. Objekat je pod zaštitom države, što znači da se projekat radi pod nadzorom Zavoda za zaštitu spomenika kulture i da kuća mora da sačuva svoj autentični oblik i izgled. Može se reći da svaki grad u našoj zemlji ima neko spomen obeležje koje čuva sećanje na narodne heroje, ali većina takvih obeležja, pogotovo spomen kuća su u lošem stanju. Međutim, da ima svetlih primera pokazuje spomen kuća narodnog heroja Janka Čmelika u Staroj Pazovi koja predstavlja svojevrsni muzej sa eksponatima iz doba narodnog heroja.
Projekat je finansirao Pokrajinski sekretarijat za kulturu, javno informisanje i odnose s verskim zajednicama u iznosu od 2,5 miliona dinara, Opština Stara Pazova je podržala sa 500.000 dinara, a TO opštine Stara Pazova u iznosu od 130.000 dinara.
Ovaj objekat stavljen je u službu turista zahvaljujući lokalnoj Turističkoj organizaciji, čiji su nadležni najavili iduće godine izradu projekta kako bi objekat u potpunosti uredili. U samom objektu nalazi se nekoliko prostorija sa autentičnim predmetima iz njegovog života, istorijski dokumenti i bista najpoznatijeg staropazovačkog narodnog heroja. Prema podacima sa kojima se raspolaže kuća je napravljena tridesetih godina 20. veka, a sedamdesetih je bila otvorena jedna postavka koja je, uz male izmene, ostala do danas. Sam objekat sadrži nekoliko soba, a najspecifičnija je prednja odnosno stajaća soba koja oslikava tradiciju slovačkog naroda sa nošnjama i ručnim radovima. Pored etnološke postavke prisutna je i postavka koja se odnosi na život Janka Čmelika. U samom dvorištu pored centralnog objekta nalazi se i kućerak u kojem je planirana suvenirnica i autentična kuhinja iz perioda kada je objekat sagrađen. Tokom prethodnih godina je bilo interesovanja za obilazak ove kuće ali je naša ideja da još više unapredimo ponudu i privučemo što veći broj turista. Ponosimo sa našom istorijom i čuvamo ovakve i slične objekte od zaborava kažu u Turističkoj organizaciji opštine Stara Pazova.
Kuća slovačkog narodnog heroja Janka Čmelika u ulici Janka Čmelika br. 62 u Staroj Pazovi značajna je zbog toga što se u njoj rodio narodni heroj Janko Čmelik. Sagrađena je u prvoj polovini 20. veka i predstavlja tip seoske arhitekture. Na osnovu Odluke Zavoda za zaštitu i naučno proučavanje spomenika kulture NRS ovaj objekat predstavlja nepokretno kulturno dobro od značaja i stavlja se pod zaštitu države 4. marta 1950. godine (br. 205/50), kako bi se sačuvala uspomena na ovog prvoborca narodnog ustanka. Na objektu sa ulične strane postavljena je zvezda petokraka crvene boje ispod koje je crna mermerna ploča sa sledećim natpisom: “U ovoj kući rodio se i živeo Janko Čmelik (1905-1942) sekretar mesnog i sreskog komiteta KPJ za Staru Pazovu, član okružnog komiteta KPJ i član biroa PK KPJ za Vojvodinu. Streljan 12. maja 1942. god. u Sremskoj Mitrovici. Za izvanredno, hrabro držanje pred neprijateljem proglašen za narodnog heroja 25. X 1943.godine.”
Janko Čmelik rođen je u Staroj Pazovi i potiče iz siromašne seljačke porodice. Završio je četiri razreda osnovne škole, a kasnije i tri razreda večernje škole. Bavio se zemljoradnjom i vinogradarstvom. Uživao je ugled naprednog poljoprivrednika i domaćina. Radio je kao najamni radnik i rano stupio u radnički pokret. Član KPJ od 1935. godine, bio je član Sreskog komiteta KPJ u Staroj Pazovi od 1937. godine, a član okružnog komiteta za Srem od 1939. godine. U svom kraju se isticao u radu legalnih i ilegalnih organizacija naprednog pokreta, kao i angažovanjem na unapređenju zadrugarstva. Njegovom zaslugom su u Staroj Pazovi, preorane ledine i pašnjaci, isparcelisane zajednice i podeljene siromašnim porodicama, da bi mogle da prehrane decu. Bio je aktivan u Slovačkoj čitaonici, a jedno vreme je bio i sekretar tadašnje podružnice Slovačkog narodnog doma, gde se okupljala radnička i seoska omladina, u borbi protiv režima. Posle bekstva iz zarobljeništva 1941. godine, vratio se u rodni kraj gde je učestvovao u pripremama za organizovanje mitrovačke kaznione, nakon okupacije. Osnovao je partizansku desetinu, a zatim učestvovao i u osnivanju Podunavskog partizanskog odreda. Novembra 1941. godine pao je u ruke ustašama, posle “velike provale”. Ranjen je u pokušaju bekstva, mučen najpre u pazovačkom zatvoru i bolnici (ustaški agenti su mu pucali u tek zaraslu ranu), a zatim u zatvoru (stvrdlom su mu bušili i gulili kosti), sve do streljanja 12. maja 1942. godine u Sremskoj Mitrovici. Izmučenog, na streljanje su ga doneli na nosilima. Uprkos tome držao se herojski. Za narodnog heroja Jugoslavije proglašen je 25. oktobra 1943. godine. Danas njegovo ime nosi osnovna škola i slovačko kulturno umetničko društvo u Staroj Pazovi.
Projekat “Pazova- najbolje mesto za život” realizuje se u sklopu medijskog projekta koji je finansiran iz sredstava budžeta Opštine Stara Pazova.
Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
